www.SNPL.lt | Stowarzyszenie Naukowców Polaków Litwy

Rocznik SNPL >>

Rocznik SNPL, Tom 19

Od Redakcji

Rok 2019 zostanie w naszej pamięci jako rok wielu ważnych i chlubnych jubileuszy, które w mniejszym lub większym stopniu dotyczyły naszej polskiej społeczności na Litwie, w tym również Stowarzyszenia Naukowców Polaków Litwy. Były to jubileusze ważne dla Europy, Polski i Litwy, takie jak: 450. rocznica zawarcia Unii Lubelskiej, 440. rocznica założenia Uniwersytetu Wileńskiego oraz 100. rocznica jego restytucji jako Uniwersytetu Stefana Batorego.

100. rocznicy utworzenia Uniwersytetu Stefana Batorego była poświęcona polsko-litewska konferencja naukowa, która odbyła się 5 grudnia 2019 r. w Sali Senatu Uniwersytetu Wileńskiego. Podobna konferencja, na większą skalę, odbyła się w październiku na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Konferencja wileńska została połączona z otwarciem wystawy „Uniwersytet Stefana Batorego 1919–1939”, przywiezionej z Torunia. W ramach wystawy można było obejrzeć również należącą do Muzeum Uniwersytetu Wileńskiego kolekcje insygniów rektorskich i dziekańskich, a także okolicznościowych listów gratulacyjnych od różnych instytucji i organizacji, pochodzących ze zbiorów Biblioteki UW.

Swoje 80-lecie w tym roku obchodził też Polski Uniwersytet na Obczyźnie. W tym roku obchodziliśmy 200. rocznicę urodzin Stanisława Moniuszki, kompozytora, dyrygenta, organisty, twórcy polskiej opery narodowej, którego los jest nierozerwalnie powiązany z Wilnem. Rok 2019 był także jubileuszowy dla Stowarzyszenia Naukowców Polaków Litwy, które obchodziło 30-lecie swojej działalności. Z tej okazji liczna grupa członków Stowarzyszenia została odznaczona przez władze Rzeczypospolitej Polskiej i Republiki Litewskiej. W październiku 2019 r. SNPL przekazało rotacyjne roczne przewodnictwo w Europejskiej Federacji Polonijnych Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych, która także miała swój mały jubileusz (15 lat istnienia). Stowarzyszenie Naukowców Polaków Litwy aktywnie uczestniczyło w różnych jubileuszowych imprezach i uroczystościach, w miarę swoich możliwości dołożyło kilka cegiełek do upamiętnienia tych szczególnych wydarzeń. Ważną imprezą zorganizowaną przez Stowarzyszenie Naukowców Polaków Litwy była VI Międzynarodowa Interdyscyplinarna Konferencja Naukowa pt. Od Unii Lubelskiej do Unii Europejskiej i … (aspekty historyczne, społeczno-polityczne, prawne i kulturowe). Pragniemy serdecznie podziękować Senatowi Rzeczypospolitej Polskiej, Stowarzyszeniu „Wspólnota Polska”, Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie” oraz Ambasadzie RP na Litwie za wsparcie działań Stowarzyszenia (organizacji wspomnianej konferencji, wydania bieżącego tomu „Rocznika SNPL” etc.). Chcemy też wyrazić wdzięczność naszym przyjaciołom z Akademii Humanistycznej im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku (obecnie jest to „Akademia Finansów i Biznesu Vistula – Filia Akademia im. Aleksandra Gieysztora”), którzy w swoim piśmie naukowym „Społeczeństwo i Polityka” opublikowali szereg materiałów opracowanych na podstawie referatów wygłoszonych podczas kwietniowej konferencji w Wilnie. Serdeczne podziękowania kierujemy również do Departamentu ds. Mniejszości Narodowych przy Rządzie Republiki Litewskiej za wsparcie i merytoryczną współpracę. Dziękujemy serdecznie Kierownictwu i Pracownikom Domu Kultury Polskiej w Wilnie, którzy zawsze z dużą empatią wspierają działania Stowarzyszenia.

Szanowny Czytelniku!

Oddajemy w Twoje ręce kolejny, już 19, tom „Rocznika SNPL”. Z dużym zaangażowaniem realizujemy uchwalony przez Zarząd Stowarzyszenia ambitny plan systematycznego podnoszenia poziomu merytorycznego i edytorskiego naszego pisma. Realizacja tych celów nie byłaby możliwa bez wielu naukowców, którzy zdecydowali się na publikowanie swoich prac w tym tomie „Rocznika SNPL”. Poziom merytoryczny pisma zależy nie tylko od skrupulatnej pracy redaktorów i innych osób współpracujących przy jego wydaniu, lecz w dużym stopniu również od wnikliwej pracy dużego międzynarodowego zespołu Recenzentów, dzięki którym wzrasta poziom zamieszczanych publikacji. Składamy Im najserdeczniejsze podziękowania za zaangażowanie i bezinteresowną pomoc. Ta praca jest doceniana, gdyż czasopismo „Rocznik Stowarzyszenia Naukowców Polaków Litwy (ISSN: 1822–3915)” w 2019 r. pozytywnie przeszło proces ewaluacji ICI Journals Master List i uzyskało wskaźnik Index Copernicus Value (ICV) za rok 2018 w wysokości 65.37. Od roku 2014 mamy stały wzrost wskaźnika Index Copernicus Value (ICV). Wyznaczona ocena jest widoczna na liście czasopism ICI Journals Master List 2018 https://journals.indexcopernicus.com/search/formjml oraz w Paszporcie czasopisma „Rocznik SNPL” https://journals.indexcopernicus.com/search/details?id=640&lang=pl .

Spis treści

Strony tytułowe s. i-iv

Od Redakcji s. v-vi

DZIAŁ NAUKOWY – ARTYKUŁY NAUKOWE s. 1

HENRYKA ILGIEWICZ
Relacje polsko-litewskie w przededniu odzyskania niepodległości w świetle dzienników i wspomnień działaczy wileńskich s. 3

MACIEJ WALKOWSKI
Europejskie i chińskie postrzeganie współpracy gospodarczej i politycznej w ramach formatu „16+1” s. 23

TERESA DALECKA, IRENA FEDOROWICZ
Poloniści Uniwersytetu Stefana Batorego wobec kwestii dotyczących mniejszości narodowych (1919–1939) s. 55

MATEUSZ NIEĆ
Idea europejska i unia polsko-litewska – konteksty historyczne i mitologiczne odniesienia s. 77

JOLANTA ZAŁĘCZNY
Pamięć o uniach polsko-litewskich w II Rzeczypospolitej. Wybrane przykłady świętowania rocznic s. 101

MARTA MILEWSKA
Unia lubelska i Unia Europejska w świetle obowiązujących podstaw programowych w polskich szkołach s. 119

WALDEMAR KOZYRA
Z dziejów regionalizmu europejskiego w XX wieku: działalność delegata rządu na Ziemię Wileńską w dziedzinie samorządu terytorialnego (1922–1925) s. 137

TOMASZ BOŻEROCKI
Tradycja unii polsko-litewskiej w świetle dokumentów Armii Krajowej z lat 1939–1944 s. 161